پت پت کده

 هم قصر، هم زندان و در آخر موزه و گردشگاه

     حدود صد و پنجاه سال قبل وقتی فتحعلی شاه قاجار، قصر قجری اش را بیرون از شهر تهران بنا می کرد، تصور نمی کرد که محل تفریح و خوشگذرانی او، روزی به زندان مردانی تبدیل شود که آخرین ضربه ها را به پایه های حکومت شاهنشاهی زدند و بساط طاغوت را برای همیشه از ایران برچیدند. در دوران پهلوی اول، این قصر متروکه برای زندانی کردن مخالفان شاه، بازسازی شد و در دوران پهلوی دوم، توسعه پیدا کرد. ساختمانی که مخالفان رژیم شاهنشاهی در آن زندانی بودند، این مکان را به محلی مخوف تر از قبل تبدیل کرد. زندان قصر در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، محل حبس و محاکمه تعدادی از مسئولان رژیم سابق بود. این زندان پس از انقلاب، محل حبس زندانیان غیر سیاسی شد و در سال 1382 به دلیل حضورش در میانه شهر و بافت قدیمی و فرسوده آن، تصمیم به تعطیلی این زندان تاریخی گرفته شد. ابتدا قرار بود این فضا تبدیل به مکانی تجاری و برج های عظیم شود و حتی قسمتی از این مکان به همین دلیل تخریب شد. اما در سال 1386 با دستور مستقیم شهردار تهران، برای حفاظت و صیانت از یادمان های انقلاب اسلامی و گذشته سیاسی ایران و همچنین تراکم بالا و نیازمندی منطقه به اماکن تفریحی و مراکز فرهنگی، این زندان سرانجام به باغ موزه تبدیل شد. تخریب دیوارهای زندان قصر، خیلی زود نگاه شهروندان تهرانی را به این محل تاریخی تغییر داد. زندانی که زمانی مرکز تهران را به مکانی نازیبا بدل کرده و مشکلات فاضلاب آن برای ساکنین این منطقه دغدغه های زیادی را به وجود آورده بود، طی کمتر از 12 ماه به بوستانی زیبا و موزه ای با کارکردهای فرهنگی، هنری و تاریخی در قلب پایتخت تبدیل شد. موزه ای که از دو بخش زندان ماکوف و زندان سیاسی تشکیل شده است. وقتی به بازدید از زندان ها بروید، با اتفاقات و صحنه هایی رو به رو می شوید که حتماً برایتان، هم دردناک است و هم قابل تأمل. از صدای مردی که در حال خواندن است و صدایش از آن دوران باقی مانده و در سلول خودش پخش می شود تا صدای گریه ها و درد دل هایی که در راهروی ملاقات می شنوید. از نماد محلی که شهید نواب صفوی به گلوله بسته شد تا سلولی که زندانیان، آخرین شب زندگیشان را در آن می گذراندند. در حیاط این زندان یک ویژه برنامه هم برایتان در نظر گرفته شده است. نمایشی روی دیوار با استفاده از لیزر که در آن تصاویری از مبارزات پیش از انقلاب تا پیروزی انقلاب اسلامی و همچنین آزادی زندانیان سیاسی در آن دوران ارائه می شود. علاوه بر تمام اینها، فضای سبز پنج هزار متر مربعی این مجموعه از گیاهانی که بیشتر حال و هوای سنتی محیط را برای بیننده تداعی می کنند، پوشیده شده تا شهروندان بتوانند به راحتی به یکی از زیباترین بوستان های تهران دسترسی پیدا کنند. بد نیست بدانید که این باغ از سوی 10 مهندس معمار ایرانی طراحی شده و 140 کارگر فنی در دو شیفت کاری، ظرف مدت کمتر از یک سال آن را آماده بهره برداری کرده اند.